Wczesna nauka czytania

Dlaczego warto uczyć czytać małe dzieci?

Wczesna nauka czytania ma wyjątkową wartość w rozwoju małego człowieka i dotyczy nie tylko rozwoju intelektualnego, ale także emocjonalnego i społecznego. Dzięki wczesnej nauce czytania dziecko ma większy zasób słów niż jego rówieśnicy, lepiej się koncentruje, szybko uczy się reguł. Kilkuletnie dziecko jest już bardzo zainteresowane światem liter, dlatego warto rozpoczynać naukę czytania jak najwcześniej, zanim dziecko odkryje, że nauka czytania to bardzo trudna umiejętność. Do tego czasu świetnie się bawi i z zapałem i łatwością odkrywa świat znaków.

Wczesna nauka czytania pozwala osiągnąć właściwą artykulację głosek u dzieci z niezakończonym rozwojem mowy oraz z wadami wymowy. Czytanie ułatwia również pracę z dziećmi z alalią. Dzieci te zazwyczaj nie komunikują się językowo, lecz wypracowują specyficzny kod, rozumiany przez matki i najbliższą rodzinę. Niechętnie reagują na polecenie powiedz, wycofują się z kontaktów z rówieśnikami, przejawiają agresywne reakcje. Ucząc dziecko z alalią metodą wczesnej nauki czytania zachęcamy je nie do mówienia, lecz do czytania, co wywołuje u dziecka odmienne nastawienie do wypowiedzi językowych.

Wczesna nauka czytania uwzględnia etapy rozwoju mowy i możliwości percepcyjne dzieci zgodnie z najnowszą wiedzą psycholingwistyczną. Podczas nauki czytania dzieci poddawane są stymulacji nazwanej „porządkowaniem świata od lewej do prawej”. Prowadzone są także ćwiczenia dużej i małej motoryki, analizy i syntezy wzrokowej, szeregowania, umiejętność dokonywania kategoryzacji oraz ćwiczenia pamięci symultanicznej (prawopółkulowej) i sekwencyjnej (lewopółkulowej). Wczesna nauka czytania daje ogromne możliwości formowania intelektu dziecka, kształtując wyobraźnię niezbędną do kreatywnego myślenia.

Dziecko najskuteczniej uczy się i rozwija przede wszystkim działając i przez kontakt z drugim człowiekiem. Ilość i jakość bodźców dostarczanych małemu dziecku wpływa na proces uczenia się i naznacza całe przyszłe życie malucha.

Metoda czytania sylabami pozwala nauczyć się czytać nie tylko przedszkolakom, ale również dzieciom niesłyszącym, zagrożonym dysleksją, dzieciom nadpobudliwym i z obniżoną sprawnością intelektualną.

Nauka czytania metodą sylabową uczy czytać przez znaczenia, ułatwia dokonywanie syntezy, zapobiega dysleksji, uwzględnia reguły rozwoju dziecka, ułatwia tworzenie systemu językowego, usprawnia technikę czytania, pobudza neurony zwierciadlane. Podział na sylaby uwarunkowany jest rozwojowo, a podział na głoski jest wynikiem edukacji.  

 

Nauka czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną

Czytanie symultaniczne (prawopółkulowe):

  • czytanie samogłosek;
  • czytanie wyrażeń dźwiękonaśladowczych;
  • czytanie globalne wyrazów.

Czytanie sekwencyjne (lewopółkulowe):

  • czytanie sylab otwartych;
  • czytanie dwóch sylab;
  • czytanie sylab zamkniętych;
  • czytanie nowych wyrazów i zdań.

Metoda bazuje na:

  • powtórzeniu sekwencji rozwoju mowy dziecka (od samogłosek, sylab, przez wyrażenia dźwiękonaśladowcze do wyrazów i zdań);
  • naśladowanie trzech etapów nabywania systemu językowego: POWTARZANIA, ROZUMIENIA I NAZYWANIA;
  • pobudzaniu neuronów zwierciadlanych.

 

ETAP I – OD SAMOGŁOSEK PRYMARNYCH DO SYLABY OTWARTEJ

  1. Nauka powtarzania, rozpoznawania i odczytywania samogłosek (prymarnych: A, U, I, sekundarnych: O, E, Y).
  2. Nauka globalnego rozpoznawania i odczytywania wyrażeń dźwiękonaśladowczych
    np.: MU, BE, PI, HAU itp.
  3. Powtarzanie, rozpoznawanie i odczytywanie sylab otwartych.
  4. Nauka globalnego rozpoznawania wyrazów (rzeczowniki konkretne w mianowniku).

ETAP II – OD SYLABY OTWARTEJ DO PIERWSZYCH WYRAZÓW

  1. Odczytywanie sylab otwartych (spółgłoska + samogłoska);
  2. Odczytywanie połączeń 2 sylab otwartych (budowanie wyrazów z poznanych przez dziecko sylab z etapu I).

ETAP III – CZYTANIE SYLAB ZAMKNIĘTYCH

  1. Odczytywanie opozycji: sylaba otwarta (spółgłoska + samogłoska) – sylaba zamknięta (samogłoska + spółgłoska)  z poznanych przez dziecko wcześniej sylab.

ETAP IV – CZYTANIE NOWYCH SYLAB OTWARTYCH I ZAMKNIĘTYCH

  1. Nauka czytania pseudowyrazów, złożonych z samogłoski i sylaby otwartej.
  2. Nauka czytania pseudowyrazów, złożonych z dwóch sylab otwartych.
  3. Nauka czytania pseudowyrazów, złożonych z samogłoski i sylaby zamkniętej.
  4. Nauka czytania sylaby, zbudowanej według schematu: spółgłoska – samogłoska – spółgłoska; wyrazów.
  5. Nauka czytania spółgłosek miękkich i zmiękczeń.
  6. Nauka czytania samogłosek nosowych [Ą, Ę].
  7. Nauka wyrazów zawierających zbitki spółgłoskowe (nie z każdym dzieckiem).

ETAP V – SAMODZIELNE CZYTANIE TEKSTÓW

Teksty dla dzieci mają za zadanie odtwarzać strukturę języka mówionego. 

  1. Pierwsze teksty piszemy dla dzieci indywidualnie, odbiorca ma być jednocześnie bohaterem (imię dziecka oraz jego rodzina).
  2. Tworzymy zdania do historyjek obrazkowych.
  3. Tworzymy zdania do książeczek obrazkowych.

Źródło: J. Cieszyńska, Kocham uczyć czytać. Poradnik dla rodziców i nauczycieli, Kraków, 2013.

 

© Copyright 2014 | Gabinet Logopedyczno - Terapeutyczny | Aleksandra Sztrymer | Wszystkie prawa zastrzeżone. 

 

 

Projekt, realizacja i hosting: InterCom